Элинсэг хулинсагай заяаhан үльгэр домогууд...
Улаан-Үдэ хотодо Буряадай хүүхэлдэйн «Үльгэр» театрай танхим соо үльгэршэдэй, магтаал шүлэгүүдые түүрээгшэдэй мурысөөн эмхидхэгдээ. Эндэ буряадай түүхэдэ бата бэхеэр hуурияа эзэлhэн домогуудые дүн хамта 30-аад хабаадагшад 7 минутын туршада тайзан дээрэhээ түүрээгээ.
Эмхидхэгшэд тайзан дээрэ урданай ажабайдал харуулhан hэеы гэр бараатайнь тухеэрhэн байгаа, тиигээд үльгэршэдэй түүрээхэдэ, энэнь ехэ таарамжатай байба гэжэ тэмдэглэхээр.
Нэн түрүүн угhаа угта дамжуулагдадаг түүхэ тайзан дээрэhээ зэдэлүүлхэеэ тон эдирхэн хабаадагша - Буряад ороной Ахын аймагай 6 наhатай Гурожаб Баторов «Аламжа мэргэн» гэhэн үльгэрэй 2-дохи хэhэгhээ морин хуурай хүгжэм доро үльгэрөө аянгатуулан түүрээжэ, удаань Арьяа Баала бурханай магтаал уншаа. Улаан-Үдэ хотын 11 наhатай Жалсан Мункуев «Будамшуу»" гэhэн шог ёгто рассказ хөөрөө. Хабаадагшын хөөрэжэ байхада, жюриин гэшүүд хүбүүндэ: «Энэмнай үльгэр бэшэ, «Хухюу буряадта» бэлдэhэн рассказ хөөрэнэш», - гээд тогтообо. Энээнhээ уламжалан харахада, жюридэ эрилтэ ехэтэй хүнүүд hууна гэжэ тэмдэглэхээр. «Ага найман эсэгын угай домог», «Алтай Сэндэл ноён хаан», «Барилдаанай соло», «Алханын магтаал», «Абай Гэсэр», «Болдогүй боро баабай» гэхэ мэтэшэлэн үльгэр болон магтаалнууд удаа дараалан түүрээгдээ. Үдын хоолой сагай ерэтэр 7-hоо – 18 наhа хүрэтэр хабаадагшад мүрысэбэ.
Үдын хойно ехэшүүлэй мү¬рысөөн эхилээ. Харагшадай зүрхэ сэдьхэлыень хүдэлгэжэ, «энээхэн түүхэ домогой түүрээн соо минии элинсэг хулинсаг үндыhэн, эндэhээ минии уг унги эхитэй бэшэ аал» гэhэн мэдэрэлэй харагшадай толгойдо мүндэлтэр түүрээхэ хүн hайн бэлэдхэлтэй, талаан бэлигтэй байха ёhотой. Захааминай 59 наhатай Николай Дагбаев, Бу¬ряад ороной Хүсөөтэ нютагта тоонтотой Виктор Жалсанов, Могойтын аймагай Ушарбай нютагта тоонтотой Мунко Цыденов гэгшэд болон бэшэшье түүрээгшэд уран шадабарияа үндэр хэмжээндэ харуулжа шадаа юм.
Теэд яахаб, мүрысөөн өөрын хуулитай ха юм. Эндэ гурба-гурбан илагшад тодорбо. Түрүүшын бүлэгтэ: Ахын айма¬гай Гуржаб Баторов, Могойтын аймагай Аюша Мункуев ба Эрхүүгэй можын Баяндайн аймагай Родион Шантанов, 2-дохи булэгтэ: Агын аймагай Жаргал Бадмадоржиев, Улаан-Үдэ хотын Виктор Жалсанов, Яруунын аймагай Арюна Нимаева гэгшэдтэ дээдэ шангай баталамжанууд барюулагдаа.
Валентина Цыренжапова. Элинсэг хулинсагайм заяаhанүльгэр домогууд…//Толон.-2016.-15 июля (№28).-С.8